کد مطلب:99099 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:270

رای رایج آنست كه عدد اصول 400 می باشد، ولی این رقم در رجال شیخ طوسی و فهرست نجاشی[1]. كه اهتمام به معرفی اصول داشتند نیامده و امروزه نیز نمی توان قضاوتی در این باره كرد.

شیخ در فهرست تنها از 59 اصل سخن گفته و نجاشی تنها از هفت اصل اسم برده است.

شیخ آغابزرگ 117 اصل را شمارش كرده[2]. و برخی دیگر از پژوهشگران 122 اصل را معین كرده اند.[3].

استاد جلالی معتقد است، تعداد اصول به معنای كتبی كه روایاتش به نحو سماع از امام صادق علیه السلام گردآوری شده 100 می باشد. و بر این رای سه شاهد اقامه كرده است:

الاول: ان مجموع ما ذكره الطوسی و النجاشی لا یزید علی اكثر من نیف و سبعین اصلا كما عرفت مفصلا مع ان الطوسی ضمن الاستیفاء.

الثانی: ما ذكره الطوسی فی ترجمه محمد بن ابی عمیر الازدی المتوفی سنه 217 ه قائلا:(روی عنه احمد بن محمد بن عیسی كتب ماه رجل من رجال الصادق علیه السلام) و ابن ابی عمیر هذا هو الراوی لاكثر النسخ المذكوره للاصول.

الثالث: ما قاله الطوسی فی ترجمه حمید بن زیاد النینوی المتوفی

[صفحه 84]

سنه 310 ه قائلا (له كتب كثیره علی عدد كتب الاصول و لم یذكر عدد كتبه) لكن النجاشی ذكر احد عشر كتابا و لا بد انها فی حدود الماه علی اوجه الاحتمالات.[4].

به هر حال پرونده پژوهشی این مساله همچنان گشوده است و تتبع و تاملی فراتر از آنچه انجام شده را می طلبد.

صفحه 84.

1. الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 2، ص 127.
2. همان، ج 2، ص 127.
3. المعجم المفهرس لالفاظ احادیث بحارالانوار، ج 1، ص 52-49.
4. دائره المعارف الاسلامیه الشیعیه، ج 5، ص 38.